San imscrúdú seo leis an Ombudsman déantar iniúchadh ar oiriúnacht socrúchán daoine faoi 65 i dtithe altranais do dhaoine scothaosta.
Saolta amú: Achoimre Fheidhmiúcháin le Torthaí agus Moltaí
Íosluchtaigh nasc le haghaidh
Íoslódáil
féachaint ar an gcomhad
Amharc
Bealtaine 2021
San imscrúdú seo leis an Ombudsman déantar iniúchadh ar oiriúnacht socrúchán daoine faoi 65 i dtithe altranais do dhaoine scothaosta. Breathnaíonn sé ar a dtaithí ag maireachtáil i dtithe altranais agus ar chuid de na cúiseanna atá taobh thiar dá ligean isteach. Fuair an tOmbudsman líon beag gearán ó, nó thar ceann, daoine faoi 65 bliain d’aois atá ina gcónaí i dtithe altranais. Thugamar 28 gcuairt freisin le daoine a ndeachaigh an tsaincheist seo i bhfeidhm orthu go díreach. Daoine faoi 65 bliain d’aois a bhí i bhformhór an ghrúpa seo a bhfuil cónaí orthu nó atá fós ina gcónaí i dteach altranais. Ar an iomlán, fuair an t-imscrúdú seo amach go bhfuil dul chun cinn le déanamh fós in Éirinn maidir le dul chun cinn ó shamhail mhíochaine míchumais go samhail shóisialta agus go gcaithfear athruithe éagsúla a dhéanamh ar an gcóras chun cur chuige duine-lárnach i leith cúraim a éascú ar chur chuige é atá ag teacht le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine faoi Mhíchumas (UNCRPD) agus le cur chuige straitéiseach na hÉireann féin i leith míchumais.
Thuairiscigh Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte, amhail an 30 Meitheamh 2020, go raibh 1,320 duine faoi 65 bliana d’aois ag fáil tacaíochta ón Scéim Tacaíochta um Thithe Altranais. Níl aon bhealach agam an céatadán foriomlán de chónaitheoirí reatha atá an-mhíshásta lena socrúcháin reatha a thomhas agus atá ag lorg tacaíochta go gníomhach chun bogadh isteach sa phobal nó ar mian leo ach leibhéil bhreise tacaíochta agus seirbhísí a fháil chun a saol laethúil a fheabhsú. Ní féidir liom a mholadh, mar sin, go léiríonn na scéalta a insítear anseo eispéiris agus mianta ghinearáltacht na gcónaitheoirí faoi 65 bliain d’aois. Níl aon fhoinse faisnéise oifigiúla ann faoi láthair a thugann léargas ar an bpictiúr níos mó. Dá bharr sin, ní féidir a rá nach bhfuil siad ionadaíoch ach an oiread. Sin é an fáth gur chum mé moladh faoin ngá le faisnéis mhionsonraithe a bhailiú faoi chúinsí gach duine aonair lena mbaineann, lena n-áirítear a mian agus a rogha a thaifeadadh agus a anailísiú maidir lena socrúcháin. Mar sin féin, ba mhaith liom béim a chur air freisin go bhfuil baint ag gach ceann de na scéalta seo le duine aonair agus mar sin go bhfuil sé tábhachtach ann féin.
Ina fhreagra ar mo dhréacht-tuarascáil imscrúdaithe, leag Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte béim láidir ar an bpointe go gcaithfidh sé oibriú laistigh de na buiséid a leithdháiltear air, go bhfuil siad teoranta, agus go gcaithfidh siad freastal ar an iliomad éileamh iomaíoch laistigh de na buiséid sin. Glacaim go hiomlán leis go bhfuil na hacmhainní a chuirtear ar fáil d’Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte teoranta agus nach mór di oibriú laistigh de bhuiséid. Bheadh sé ina ábhar don Roinn Sláinte agus Rialtais na hacmhainní breise is gá a úsáid chun cur chun feidhme na moltaí sa tuarascáil seo a éascú. Bheadh súil agam go ndéanfaidh siad, i spiorad an UNCPRD, machnamh fabhrach ar é sin a dhéanamh.
Geallann an Clár Rialtais reatha “Bealach a sholáthar chun an cleachtas cóiríocht a thabhairt do dhaoine óga faoi mhíchumas tromchúiseach i dtithe altranais a laghdú agus deireadh a chur leis”. Mar thoradh air seo tá roinnt forbairtí a gcuireann m'Oifig fáilte rompu, mar atá mionsonraithe i gcorp na tuarascála.
Bhí anailís ar an tsaincheist faoi sé cheannteideal théamacha i gceist leis an imscrúdú:
- Bíonn go leor daoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais ag déileáil le dúshláin airgeadais ar bhonn laethúil.
- Níl an Scéim Tacaíochta do Thithe Altranais (NHSS) íogair do chúinsí an-aonair na n-iarratasóirí go minic.
- Is féidir le muirir bhreise a bheith costasach go leor agus de bharr, ní bhíonn ioncam indiúscartha ag daoine dá bharr nó beagán de.
- Tá roinnt difríochta agus neamhréireachta sa chaoi a maoinítear na socrúcháin do dhaoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais. Cé gur cosúil go bhfuil an chuid is mó díobh maoinithe faoin NHSS, tá cuid eile maoinithe go hiomlán ag FSS nó go hiomlán trí mhaoiniú pearsanta. Cuireann sé seo le difríochtaí in imthosca airgeadais daoine.
- Tá go leor daoine ag íoc as cúram tí altranais in ainneoin nach léir gurb é a mian agus a rogha leanúint orthu bheith ina gcónaí ann.
- Íocann duine faoi mhíchumas faoi 65 bliain d’aois atá ina chónaí i dteach altranais faoin Scéim Tacaíochta um Thithe Altranais muirir atá difriúil le duine faoi mhíchumas faoi 65 bliain d’aois atá ina chónaí i seirbhís chónaithe FSS do dhaoine faoi mhíchumas, a íocann Ranníocaíochtaí Cothabhála agus Cóiríochta Seirbhísí Tacaíochta Cónaithe. Féadfaidh daoine aonair atá ag íoc ranníocaíochta fadfhanachta iarratas a dhéanamh ar tharscaoileadh in eachtraí áirithe, ach ní féidir é sin a dhéanamh leis an NHSS.
- Ceann de na neamhionannais airgeadais is géire a bhíonn ag daoine faoi mhíchumas faoi 65 bliain d’aois a dteastaíonn tacaíocht uathu ná go bhfuil cúram tí altranais ar fáil ar bhonn reachtúil faoi láthair ach nach bhfuil cúram baile ann. Tá obair ar siúl maidir le scéim reachtúil tacaíochta baile a bhunú a chuirfidh ar chumas daoine maireachtáil chomh neamhspleách agus is féidir ina dteach. Cuirtear fáilte roimhe seo agus is forbairt shuntasach é sa réimse seo agus is cumasóir criticiúil é i dtéarmaí tacú le pacáistí tacaíochta baile-bhunaithe níos leithne.
- Ós rud é go maoinítear tacaíochtaí, mar phacáistí cúraim baile, ag leibhéal áitiúil, ciallaíonn sé seo gur féidir leis an méid daoine atá faoi mhíchumas i gceantar áirithe agus na tacaíochtaí is gá chun déileáil le leibhéal a gcuid riachtanas dul i bhfeidhm ar infhaighteacht seirbhísí den sórt sin. Ciallaíonn sé seo go bhféadfadh beirt dhuine a bhfuil na riachtanais chéanna acu i réimsí éagsúla rochtain a fháil ar leibhéil éagsúla maoinithe.
- Is minic nach mbíonn ionchur brí ag daoine óga faoi mhíchumas i gcinntí a théann i bhfeidhm go mór ar a saol, ach is é an leibhéal a fheidhmíonn siad, an rud a chinneann a socrúchán i dtithe altranais. Nuair a léirigh an duine gurbh fhearr leis dul abhaile, is minic nach cosúil gur rogha é.
- Is gá an rialachas i dtéarmaí toilithe le ligean isteach i dteach altranais a neartú.
- Ba cheart an toiliú a bheith ina toiliú eolasach i gcás go bhfuil an fhaisnéis ábhartha uile ar fáil do dhuine aonair agus cinneadh á dhéanamh. Ba chóir é seo a sholáthar i bhformáid a thuigeann siad. Ba cheart roghanna malartacha a sholáthar dóibh freisin, a mhéid is indéanta.
- Ba cheart an cumas chun toiliú a bhunú de réir éiteas an Achta um Chinnteoireacht Chuidithe (Cumas) (2015).
- Nuair a bhíonn duine ina chónaí i dteach altranais agus nuair a chuireann sé nó sí in iúl go dteastaíonn socruithe maireachtála malartacha uaidh, ba cheart go n-urramófaí é seo agus ba cheart iarrachtaí a dhéanamh bogadh a éascú ionas nach mbeidh siad ina gcónaí in áit éigin nach bhfuil ag teacht lena thoiliú agus lena rogha.
- Féadfaidh maireachtáil i dteach altranais do dhaoine scothaosta dul i bhfeidhm ar cháilíocht beatha duine níos óige. De ghnáth, ní bhaineann sé seo le cáilíocht an chúraim a sholáthraíonn teach altranais aonair ach le hoiriúnacht an tsocrúcháin. Tá sraith riachtanas ar leith ag daoine óga, atá difriúil go minic le riachtanais daoine scothaosta.
- Tá tithe altranais in Éirinn deartha den chuid is mó do dhaoine scothaosta agus is é seo a bpríomhfhócas cúraim. Ciallaíonn sé seo go bhfuil oiliúint foirne agus cineál na seirbhíse a chuirtear ar fáil dírithe níos mó ar an aoisghrúpa seo.
- Mhol HIQA aistriú chuig samhail seirbhíse cláraithe agus rialála. Chabhródh sé seo le díriú ar riachtanais shonracha cónaitheoirí aonair.
- Is minic nach mbíonn uathriail ag daoine óga i dtithe altranais agus is beag an deis a bhíonn acu roghanna laethúla a dhéanamh.
- Go minic ní bhíonn cláir shóisialta agus gníomhaíochtaí áineasa i dtithe altranais dírithe ar riachtanais agus roghanna cónaitheoirí níos óige. Is minic nach mbíonn siad oiriúnach dá n-aois.
- Is minic a bhraitheann daoine óga i dteach altranais uaigneach agus ní bhíonn rochtain acu i gcónaí ar phiaraí dá n-aois féin agus dá rogha féin. Níl mórán deiseanna ag go leor acu an teach altranais a fhágáil i rith an lae.
- Bíonn sé deacair ar dhaoine óga rochtain a fháil ar sheirbhísí agus iad ina gcónaí i dteach altranais. Ina measc seo tá:
Cúram príomhúil agus seirbhísí gaolmhara
Seirbhísí athshlánaithe
Seirbhís Chúnaimh Phearsanta
Gníomhaíochtaí bríocha agus cuimsiú pobail
Fostaíocht agus oiliúint
Abhcóideacht
Cosaint
Faoiseamh
- Is féidir le deacracht maidir le rochtain a fháil ar sheirbhísí tacaíochta sa phobal ról a bheith aige maidir le daoine óga a ligean isteach i dtithe altranais.
Ina measc seo tá:
- Tacaíocht bhaile
- Seirbhís Chúnaimh Phearsanta
- Buiséid Phearsantaithe
- Athshlánú
- Aeráil bhaile
- Cúram príomhúil agus seirbhísí gaolmhara
- Baineann deacracht le rochtain a fháil ar sheirbhísí le seirbhís atá lasmuigh de raon feidhme na tuarascála seo, ar nós tithíochta.
- Tá deacracht maidir le rochtain a fháil ar sheirbhísí ceangailte leis an easpa cur chuige aonfhoirmeach maidir le hiarratais ar sheirbhísí den sórt sin agus incháilitheacht dhoiléir.
- Ní bhíonn seirbhísí míchumais dírithe ar an gcustaiméir i gcónaí, ná oscailte ná cuntasach. D’fhéadfaí a bheith deacair iad a nascleanúint.
- Cé go bhfuil faisnéis faoi sheirbhísí ar fáil, tá sé seo ilroinnte agus níl aon phacáiste faisnéise cuimsitheach amháin ann ina gcuimsítear pointí teagmhála ábhartha, imlíne ar chearta agus teidlíochtaí chomh maith le treochlár maidir le conas iarratas a dhéanamh ar aon scéimeanna tacaíochta ábhartha agus rochtain a fháil orthu.
- Ba cheart go mbeadh rochtain thráthúil agus leanúnach ag gach duine faoi 65 bliain d’aois i dteach altranais nó atá i mbaol a ligean isteach i dteach altranais ar chomhordaitheoir cáis laistigh den FSS.
- Féadann fadhbanna le comhoibriú agus cumarsáid idirghníomhaireachta a bheith ina gcúis le deacrachtaí d’úsáideoirí seirbhíse. D’fhéadfadh sé bheith mar chúis le maorlathas iomarcach agus teachtaireachtaí measctha.
- Ba cheart go mbeadh próiseas caighdeánaithe aonfhoirmeach i bhfeidhm maidir le hiarratais ar gach seirbhís. Níor cheart go mbeadh aon deacracht ag úsáideoirí seirbhíse a fháil amach cé hiad na seirbhísí a bhfuil siad incháilithe iarratas a dhéanamh orthu, cá háit ar féidir leo iarratas a dhéanamh, conas a leithdháiltear seirbhísí agus conas a dhéantar cinntí. Níor cheart go mbeadh sé seo amhlaidh i gcás seirbhísí atá i bhfeidhm ar bhonn reachtúil, mar atá amhlaidh faoi láthair.
- Ba cheart gach cinneadh maidir le hiarratas ar sheirbhísí a chur in iúl i scríbhinn, chomh maith leis an réasúnaíocht don chinneadh. Ba cheart go mbeadh próiseas achomhairc i bhfeidhm freisin. Ní hamhlaidh atá i láthair na huaire maidir le gach seirbhís a bhaineann le míchumas.
- Tá easpa soiléireachta ann maidir le teidlíocht agus incháilitheacht le haghaidh seirbhísí. Cé go ndeir FSS go bhfuil an leithdháileadh bunaithe ar riachtanas, níl aon teidlíocht reachtúil anseo chun seirbhísí, fiú má mheastar go bhfuil an tseirbhís de dhíth ar dhuine. Féadann sé seo daoine aonair a fhágáil i riocht an-leochaileach.
- Ós rud é go bhfuil an leithdháileadh bunaithe ar riachtanas, ba cheart go mbeadh measúnú caighdeánaithe aonfhoirmeach ar fáil a fheidhmíonn ó pheirspictíocht iomlánaíoch. Ba chóir go leathnódh sé seo níos faide ná sláinte agus oideachas. Níl aon mheasúnú den sórt sin i bhfeidhm faoi láthair do dhaoine fásta faoi mhíchumas. Forbraíodh an Uirlis Measúnaithe Aonair do dhaoine scothaosta agus tá an Measúnú Riachtanais ar fáil do leanaí amháin agus tá raon feidhme teoranta aige.
- Faoi láthair, níl gach tacaíocht a chuirtear ar fáil dírithe ar an duine.
- Nuair a ligtear isteach i dteach altranais é, is féidir go mbeadh sé an-deacair do dhuine níos óige bogadh go cóiríocht mhalartach. Is minic a bhaineann sé seo leis an bhfíric go meastar go bhfuil siad ‘sábháilte’ agus dá bhrí sin is lú tosaíochta iad i dtéarmaí rochtain a fháil ar sheirbhísí.
- Maidir le cearta daoine faoi mhíchumas, tá Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta Daoine faoi Mhíchumas ar cheann de na príomhionstraimí um chearta an duine maidir leis na cearta seo a chosaint agus cuimsíonn sé samhail shóisialta an mhíchumais. Dhaingnigh Éire an coinbhinsiún in 2018 ach níor dhaingnigh sí an Prótacal Roghnach leis an gCoinbhinsiún.
- Níl socrúchán daoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais ag teacht le roinnt alt san UNCRPD, Airteagal 19, ach go háirithe.
- Tá béim mhéadaithe i mbeartas míchumais na hÉireann curtha ar uathriail agus féinchinneadh. Mar sin féin, is cosúil go bhfuil sé seo mall é a aistriú go heispéiris laethúla daoine atá faoi mhíchumas agus tá easnaimh i gcur chun feidhme na mbeartas seo.
- In 2011, foilsíodh an beartas ‘Time to Move On from Congregated Settings’. Chuir sé seo daoine óga atá ina gcónaí i dtithe altranais as an áireamh go sainráite ach mhol sé gur cheart do FSS breathnú ar an ábhar seo ar leithligh. Níor tharla sé seo.
- Tá easpa beartais agus straitéise ar leith ann chun dul i ngleic leis an tsaincheist de dhaoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais. Níl sé seo inghlactha mar is léir gur cineál cúraim institiúideach é seo don ghrúpa seo.
- Tá easpa staidreamh cruinne agus mionsonraithe ann maidir le cé mhéad duine faoi 65 bliain d'aois atá ina gcónaí i dtithe altranais. Faoi láthair, tá FSS ag brath ar staidrimh NHSS. Ní sholáthraíonn sé seo pictiúr iomlán.
D'aithin an t-imscrúdú seo saincheisteanna sistéamacha, a dhéantar níos measa le samhail maoinithe briste, nach dtugann aghaidh ar na saincheisteanna a aibhsíodh sa tuarascáil seo ar bhealach atá sách spriocdhírithe, comhleanúnach agus forásach. Beidh gá leis an tiomantas sa Chlár Rialtais chun scéim reachtúil tacaíochta baile a chur chun feidhme chun aghaidh a thabhairt ar an gclaonadh reatha i bhfabhar suíomhanna institiúideacha.
1. Ba cheart buiséad bliantúil imfhálaithe a leithdháileadh ar gach Ceantar CHO d’fhonn cáilíocht beatha gach duine de na daoine seo a fheabhsú agus chun cabhrú leo tithe altranais a fhágáil, más é sin a rogha, agus chun tacú leo agus chun cur ar a gcumas socruithe maireachtála iomchuí a fháil.
2. Ba cheart go gcinnteodh an tsamhail nua mhaoinithe go mbíonn i ndóthain airgid ag daoine aonair sa phobal chun ligean dóibh gnáthshaol a chaitheamh.
3. Ba cheart go mbeadh an buiséad a leithdháiltear ar gach Ceantar CHO comhréireach le líon na ndaoine faoi 65 bliain d’aois a dteastaíonn tacaíocht den sórt sin uathu laistigh de limistéar geografach an CHO.
4. Ba cheart go leagfadh na pleananna gnó do gach Limistéar CHO spriocanna iomchuí agus ba cheart dul chun cinn a thuairisciú do FSS gach bliain, go háirithe maidir leis an laghdú ar líon sna tithe altranais.
5. Ba cheart spriocdháta maidir le cur i gcrích an chláir seo a shocrú agus a chomhaontú le hOifig an Ombudsman.
Is cúis imní d’eispéiris phearsanta roinnt daoine a cuireadh faoi agallamh le linn an imscrúdaithe seo cibé an dtuigeann siad go hiomlán na hiarmhairtí fadtéarmacha a bhainfeadh le dul isteach sa Scéim um Chothrom na Féinne. Mar thoradh air seo is gá cosaintí a chur i bhfeidhm chun a chinntiú go bhfuil gach duine faoi 65 bliain d’aois (agus go deimhin gach iarratasóir eile freisin) a théann isteach sa Scéim um Chothrom na Féinne ag tabhairt toilithe eolasaigh i ngach cás.
1. Ba cheart do FSS, i gcomhar leis an Roinn Sláinte, treoirlínte nós imeachta dochta a dhréachtú d’fhoireann a bhfuil baint acu le hiarratais den Scéim um Chothrom na Féinne agus foirmeacha CSAR a phróiseáil agus é mar aidhm a chinntiú go soláthraítear agus go ndéantar doiciméadú ar thoiliú lán-eolasach i ngach cás. Ba cheart tuilleadh treorach a sholáthar freisin d’Fhóraim Socrúcháin Áitiúla / Fóraim Chomhtháite Cinnteoireachta i bhfianaise a ról maoirseachta tábhachtach.
2. Cé nach gcuirtear tús iomlán leis an Acht um Chinnteoireacht Chuidithe ba cheart na prionsabail atá cumhdaithe sa reachtaíocht sin a úsáid chun tacú leis na treoirlínte.
3. Ba cheart córas iniúchta a chur i bhfeidhm chun a chinntiú go ndéantar monatóireacht ar chloí leis na treoirlínte agus go ndéanfar beart leantach iomchuí i bhfianaise aon drochthorthaí iniúchta.
Aithnítear go dtógfaidh sé réiteach iomlán ar na saincheisteanna sistéamacha a shainaithnítear san imscrúdú seo agus acmhainní breise a sholáthar. Ina ainneoin sin, is léir go bhféadfaí feabhas mór a chur ar shaol daoine áirithe a sainaithníodh san imscrúdú seo agus de dhaoine eile b’fhéidir i gcásanna den chineál céanna trí thiomantas na hiarrachta agus na n-acmhainní breise measartha.
Aithníodh san imscrúdú seo roinnt cónaitheoirí a léirigh fonn láidir bogadh amach as tithe altranais agus a d’fhéadfaí é seo a éascú go tapa trí thacaíochtaí breise measartha a sholáthar. Ina measc seo tá Mark, Francis agus Hannah. Taispeánann sampla Francis conas is féidir cáilíocht beatha daoine a bhunathrú trí bheagán iarrachta. Ba cheart an obair ar an suirbhé náisiúnta (féach moladh 6.1) a úsáid chun daoine aonair eile a shainaithint in imthosca comhchosúla agus ba cheart go ndéanfadh FSS gníomh leantach iomchuí ina gcásanna a chomhaontú agus a chur i bhfeidhm mar ábhar práinne.
Sa Chaibidil seo, leag mé béim ar ghlao HIQA ar fhoirm níos iomchuí agus níos forásaí de rialáil reachtúil. Chuir HIQA an cur chuige in Éirinn i gcodarsnacht leis an gcur chuige i ndlínsí eile. Táim cinnte go gcuirfí feabhas suntasach ar an gcóras rialála in Éirinn dá n-aistreofaí chuig samhail seirbhíse cláraithe.
Go ndéanfaidh an Roinn Sláinte athbhreithniú ar na forálacha reachtúla reatha trína rialaítear clárú HIQA agus tograí reachtacha a thabhairt chun cinn chun tacú le bogadh i dtreo samhail seirbhíse chláraithe.
Ba cheart go mbeadh an rochtain chéanna ag daoine atá ina gcónaí i dtithe altranais ar sheirbhísí cúraim phríomhúil agus atá ag daoine atá ina gcónaí sa phobal. Mar sin féin, tugann an fhianaise ar thug na cónaitheoirí ar bhuail muid leo le tuiscint go bhfuil infhaighteacht seirbhísí den sórt sin ar an talamh neamhréireach, nó nach bhfuil sí ar fáil ar chor ar bith.
Ba cheart do gach Ceantar CHO a chinntiú go gcuirtear an leibhéal céanna rochtana ar sheirbhísí cúraim phríomhúil ar fáil do na daoine sin ina gceantar arna sainaithint sa bhunachar náisiúnta (féach moladh uimhir 6.1) agus atá ag daoine atá ina gcónaí sa phobal.
Tá rochtain ar thacaíocht cúntóra pearsanta neamhréireach agus neamhleor.
Ba cheart leibhéal an cheanglais a bhunú agus scála ama a chur i bhfeidhm chun é seo a sheachadadh ar aon dul le Sláintecare.
Teastaíonn tacaíocht ón ngrúpa daoine seo chun a chur ar a gcumas an córas a thuiscint agus a nascleanúint, chun a mianta agus a roghanna a aithint agus gníomhú orthu agus chun éisteacht lena nguthanna.
1. Ba cheart don FSS comhordaitheoir cáis (príomhoibrí) a cheapadh do gach duine a chuimsítear sa bhunachar sonraí náisiúnta.
2. Ba cheart go ndéanfadh FSS pacáiste faisnéise cuimsitheach a dhréachtú atá dírithe go sonrach ar na daoine seo. Ba cheart go n-áireofaí leis seo pointí teagmhála ábhartha, imlíne ar chearta agus teidlíochtaí chomh maith le treochlár maidir le conas iarratas a dhéanamh ar aon scéimeanna agus seirbhísí tacaíochta ábhartha ar nós eagraíochtaí neamhrialtasacha ábhartha, an tSeirbhís Abhcóideachta Náisiúnta srl.
Chuir FSS in iúl go spreagtar gach Ceantar CHO chun athbhreithniú gníomhach a dhéanamh ar gach socrúchán i dtithe altranais agus gur cheart iarratais ar thacaíochtaí breise agus/nó roghanna malartacha socrúcháin a mheas (féach leathanach 95). Deir FSS gur cheart, maidir leis seo, Samhail Bhainistíochta Cáis oiriúnach tacú le próiseas measúnaithe riachtanais aonair. Dúirt an Roinn Sláinte le m’Oifig gur aontaigh sí gur cheart go gcuirfeadh cur chuige cúraim agus bainistíochta cáis leis an gcur chuige maidir le measúnú a dhéanamh ar an ngá atá le socrúchán agus gur chóir go mbeadh soláthar ann d’athbhreithniú ar shocrúcháin den sórt sin agus breithniú ar iarratais ar thacaíochtaí breise agus/nó ar roghanna socrúcháin malartacha.
Ba cheart go ndéanfadh FSS Samhail Bhainistíochta Cáis a dhréachtú agus a rolladh amach trí gach Limistéar CHO laistigh de dhá mhí dhéag ó fhoilsiú na tuarascála seo.
Ní mór bonn a chur le cumadh beartais i leith daoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais trí mheasúnú oibiachtúil dian a dhéanamh ar a gcuid riachtanas, ar leibhéal an duine aonair agus ar leibhéal comhiomlánaithe araon. Tá sé seo riachtanach freisin chun spriocanna a leagan síos, dul chun cinn ina gcoinne a mheas agus cuspóirí beartais a bhaint amach.
Ba cheart go ndéanfadh FSS suirbhé náisiúnta cuimsitheach iomlán ar dhaoine faoi 65 bliain d’aois i dtithe altranais agus ba chóir é a chomhlánú laistigh de dhá mhí dhéag ó fhoilsiú na Tuarascála seo agus an fhaisnéis go léir a thiomsú ar bhunachar sonraí láraithe. Ba cheart an bunachar sonraí seo a nuashonrú go rialta.
Cé go bhfuil sé tábhachtach aghaidh a thabhairt ar chás daoine faoi 65 bliain d'aois i dtithe altranais faoi láthair tá sé chomh tábhachtach céanna bearta iomchuí a chur i bhfeidhm d’fhonn an fhéidearthacht, a mhéid is indéanta, go gcuirfí daoine eile faoi 65 bliain d'aois sa staid chéanna. Aithnítear, i líon an-bheag cásanna, go bhféadfadh gurb é teach altranais an socrúchán is oiriúnaí, ar an gcoinníoll gurb é sin toil agus rogha an duine aonair.
1. Ba cheart go gcuirfeadh FSS córas foláirimh i bhfeidhm ar fud na hearnála sláinte, ach go háirithe in earnáil na n-ospidéal géarmhíochaine, chun daoine faoi 65 bliain d’aois a shainaithint amach anseo, a luaithe is féidir, a d’fhéadfadh, mar gheall ar a gcúinsí, cónaí ar bhonn fadtéarmach i dteach altranais. Ba cheart na sonraí a chur in iúl don bhunachar sonraí náisiúnta (féach 1 thuas) agus ba cheart plean gníomhaíochta a chur i bhfeidhm chun socrúchán fadtéarmach i dteach altranais a sheachaint más é sin rogha an duine aonair.
2. Ba cheart dáta a shocrú ina dhiaidh sin nach mbeidh aon iontrálacha fadtéarmacha chuig tithe altranais ag daoine faoi 65 bliain d'aois murab é a mhian sainráite ligean isteach amhlaidh agus plean a fhorbairt chun a chinntiú go gcuirfear na hacmhainní riachtanacha ar fáil chun é seo a bhaint amach.
Aithníodh san imscrúdú seo saincheist shistéamach imní atá ag dul i bhfeidhm go diúltach ar ghrúpa áirithe daoine. Ó thaobh beartais de agus ó thaobh na saincheiste seo a réiteach is gá creat beartais críochnúil a chur i bhfeidhm lena dtugtar aitheantas don tsaincheist agus lena dtugtar tiomantas dá réiteach laistigh de chreat ama réasúnta. Sampla de dhoiciméad beartais comhchosúil is ea Tá sé in Am Bogadh Ar Aghaidh ó Shocruithe Comhchruinnithe (Time to Move On from Congregated Settings.)
6.3 Moladh
Go ndéanfaidh an Roinn Sláinte, i gcomhairle le FSS, creat beartais uileghabhálach a dhréachtú agus a fhoilsiú chun staid daoine faoi 65 bliain d'aois i dtithe altranais a réiteach. Ba cheart go gcuirfí i gcrích é seo faoi dheireadh 2021.